ཕ་ཡུལ་གྱི་ན་གཞོན་ཚོ་ལ་སྐད་ཆ་ཞིག་བཤད།
རྩོམ་བྲིས་པ། ཁྱུང་བཙུན་གངས་ལྷ་དཀར་པོ།
(མ་རྩོམ་ཡོང་ཁུངས། རྩོམ་པ་པོ་ཉིད།)
ཚན་རྩལ་རིག་པ་དར་ཁྱབ་ཆེ་བའི་དེང་གི་དུས་ཚིགས་སུ་འགྲོ་མི་ཕལ་ཆེར་གྱི་བསམ་བློའི་རྣམ་པ་ཡར་ཐོན་ཕྱོགས་སུ་བསླེབས་ནས་བག་ཆགས་རྙིང་པའི་རྒྱ་ལས་གྲོལ་ཏེ་ཕན་གནོད་ཡོད་མེད་ཀྱི་སྤྱོད་པའི་ཀུན་འགྲོ་འདུ་ཤེས་དང་ཡུལ་ངེས་ཤེས་རབ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་ཐོག་ནས་བྱ་བ་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་གསུམ་ལ་འཇུག་གི་ཡོད་པ་རེད།
ལས་སྟངས་དང་བསམ་སྟངས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་མེད་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན། ལྷ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་མ་ཡིན། ཀླུ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་མ་ཡིན། དམྱལ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པར་སློབ་གསོ་སློབ་སྦྱོང་གི་སྒྲིག་རིམ་ཐེམ་པ་བརྒལ་མྱངས་པའི་མི་ལ་བརྟེན་ནས་གྲུབ་པ་རེད།
དུས་མཚུངས་སུ་ངའི་ཕ་ཡུལ་གྱི་གཞོན་ནུ་ཁག་ཅིིག་རྩོམ་རིག་ལ་དུངས་ཞེན་ཆེ་ཞིང་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་རྒྱུར་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་འདུག་པར་སེམས་གཏིང་ནས་ཡི་རངས་ཞུ་འོས་པ་ཞིག་ལོས་ཡིན་བསམ་བཞིན་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་། སློབ་སྦྱོང་བྱེད་སྟངས་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་མ་འདང་ས་ཡོད་པར་ཚོར་གྱི་མི་འདུག་པས་བདག་འུ་རང་བློ་ཕམ་རབ་ཏུ་ཆེ།
བརྡ་དག་མིང་གསུམ་གོ་མ་ཁད་ཀྱིས་སྙན་ངག་ལ་འཇུག་ཅིང་སྙན་ངག་ཡིན་ཞེས་ཚིག་བཅད་ཐ་ཐོར་ཞིག་འབྲི་ཤེས་པ་ཙམ་གྱིས་སྣང་སེམས་ཡོངས་སུ་བཟི་སྟེ། ཕྱི་ནང་གི་གྲུབ་མཐའི་ལྟ་གྲུབ་གླེང་ཁུལ་བྱེད་པ་སོགས་གནད་ཚད་ལས་ཡོངས་སུ་བརྒལ་བའི་རློམ་སེམས་ཧ་ཅང་ཆེ་དྲགས་པས་དོན་དམ་གྱི་ཡོན་ཏན་འབྱོར་བར་དཀའ་ཁག་གི་གནས་སུ་ལྷུང་ཡོད་པ་དངོས་ཡོད་རེད།
དཔེར་ན་ངའི་ཕ་ཡུལ་གྱི་སྐྱ་སེར་ཁག་ཅིག་སེང་རྡོར་གྱི་སྙན་ངག་ལ་དབྱིངས་ཞུགས་དྲགས་པའི་དབང་གིས་སེང་རྡོར་ནི་དགེ་ཆོས་དང་རང་གྲོལ་ལས་ལྷག་པའི་རྩོམ་པ་པོ་ཞིག་ཡིན་པར་བརྒྱ་ཆ་བརྒྱ་ཐམས་པ་རློམ་གྱིན་འདུག་པ་ནི་ངོ་ཚ་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཅི་ལ་མིན། དེ་ནི་གངས་རིན་པོ་ཆེ་ལས་རྨ་ཆེན་གངས་རི་མཐོ་ཞིང་བརྗིད་འདུག་ཅེས་བརྗོད་པ་དང་གཅིག་འདྲ་ཡིན་པས་སོ། །
སེང་རྡོར་བཅད་གསར་སྙན་ངག་འབྲི་རྒྱུར་བྱང་ཆུབ་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་དབང་དུ་བཏང་ནའང་། མཁས་པའི་དབང་པོ་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་དང་གངས་ལྗོངས་རང་མོས་སྙན་ངག་སྲོལ་འབྱེད་དཔལ་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་སོགས་ཀྱི་རྩོམ་རྩལ་དང་ཤེས་རྒྱ་དང་། བསམ་བློའི་ཕུགས་ཚད། བློ་སྟོབས། རྣམ་དཔྱོད་གང་ལ་ཡང་བསྡུར་ཐབས་གཏན་ནས་མེད་པ་ནི་རྣམ་གསུམ་གྱིས་བྲིས་པའི་རྩོམ་དེབ་ལ་ཞིབ་གཟིགས་གནོངས་དང་གསལ་གསལ་ཁ་རེད། དཔེར་མཚོན་ཙམ་ཞུས་ན། སེང་རྡོར་གྱི་རྩོམ་རྩལ་དགེ་ཆོས་ཀྱི་རྩོམ་རྩལ་ལས་བརྒལ་འདུག་ཅེས་པ་ནི་སྟེང་ཆེན་གྲོང་རྡལ་གྱི་རྒྱ་ཁྱོན་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་རྒྱ་ཁྱོན་ལས་བརྒལ་འདུག་ཟེར་བ་དང་གཅིག་པ་རེད།
རྒྱལ་ཕྱི་ནང་གི་སྐད་ཡིག་དང་ལོ་རྒྱུས་མཚན་ཉིད་གཞུང་ལུགས་གང་ལ་མ་རྨོངས་པའི་རྩོམ་པ་པོ་གྲགས་ཆེན་ཞིག་གིས་བདག་འུ་རང་ལ་སྐད་ཆ་འདི་འདྲ་ཞིག་བཤད་སོང་། སེང་རྡོར་གྱིས་རྩོམ་འབྲི་སྟངས་དེ་ཁྱོད་ཚོ་ཧོར་ཁྱུང་གི་མི་མང་ཆེ་བའི་ཁམས་དང་མཐུན་ས་རེད་ཟེར། སྐད་ཆ་དེ་ངའི་སེམས་སུ་ཧ་ཅང་འཐད་པོ་བྱུང་།
རྒྱུ་མཚན། ང་ཚོ་ཧོར་ཁྱུང་པོའི་མི་ཕལ་མོ་ཆེ་ནི་རྟགས་དང་རིགས་པ་དོན་དངོས་གང་ལ་ཡང་ཞིབ་ཆ་མི་བྱེད་པར་འོལ་ཚོད་ཙམ་གྱིས་ཡིད་ཆེས་པ་དང་དད་འདུན་བྱེད་པ། དེ་མིན། མི་མང་ཤོས་ཤིག་སྟོང་སྟོང་ལྡིང་ལྡིང་ཝེར་རི་ཝར་ར་རྐྱང་རྐྱང་ཡིན་པས་ན། ཁོང་གི་རྩོམ་གཤིས་དང་ང་ཚོའི་མི་གཤིས་གཉིས་མཐུན་པར་སྣང་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་གྲུབ་ཡོད་པ་སེམས་ཐག་རེད་བསམ་པའི་ཚུལ་གསུམ་དཔེ་དང་བཅས་པ་ལས་བྱུང་བའི་རྟོག་པ་ཚད་མ་ཞིག་རང་རྒྱུད་ལ་གསར་དུ་སྐྱེས་ཏེ། ད་སྐབས་རྒྱུན་མཐུད་བཅད་ཤེས་ཡིན་པའི་ཚུལ་དུ་གནས་ཡོད་པ་ནི་རྫུན་གཏན་ནས་མིན།
ཡང་གཅིག་བཤད་ན། ཚིག་ལྷུག་དང་ཚིག་བཅད་གཉིས་ལས་ཚིག་ལྷུག་འབྲི་རྒྱུར་དཀའ་བར་དངོས་ཡོད་རེད་མོད། འོན་ཀྱང་། དེང་སྐབས་མི་རྣམས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་མེད་པའི་ལས་ཀ་ཞིག་རགས་དགོས་སྣང་དང་། འགྲོ་སོང་མེད་པའི་ཐུགས་སྤྲོ་ལ་རོལ་དགོས་སྣང་གི་རྔམ་སེམས་ཆེ་དྲགས་པའི་དབང་གིས་རྩོམ་འབྲི་རྒྱུ་ལ་ཡང་གོང་དང་འདྲ་བའི་སྣང་སེམས་ཀྱིས་ཚོས་ཟོས་ཡོད་པ་ཟུར་བལྟས་ལེབ་མཐོང་རེད། ཚིག་བཅད་ཐར་ཐོར་ཞིག་གིས་ཐུང་བའི་ཉི་མ་འཁྱོལ་ཐབས་དང་རིང་བའི་མི་ཚེ་འགྲོ་ཐབས་ཁོ་ནར་འབད་ན་དོན་དམ་གྱི་སྙིང་པོ་ཅི་ཡང་མེད་པར་ཚེ་ལུས་སྲོག་གསུམ་སྟོང་ཟད་དུ་སོང་བ་ཡིན་པས་བསམ་བློ་ཆེ་སར་སྐོར་ཅིག །
དེ་ལས་གོ་རིམ་ཡོད་པའི་སྒོ་ནས་སློབ་པ་དོན་དུ་གཉེར་དགོས་ཏེ། ཐོག་མར་འབྲི་ཀློག་གཉིས་ཡག་པོ་ཞིག་བསླབས། དེ་ནས་བརྡ་དག་ལ་གོམས་པར་བྱེད། ད་གཟོད་སྙན་ངག་ལ་འབད་དེ་གསར་དར་དང་སྲོལ་རྒྱུན་གང་ལ་ཡང་འདྲིས་པར་བྱུང་ཚེ་བཅད་ལྷུག་སྤེལ་མ་ཅི་རིགས་ཀྱི་ལམ་ནས་སྙན་རྩོམ་དང་། དཔྱད་རྩོམ། ལོ་རྒྱུས་བཅས་པ་འབྲི་བར་བརྩོན་ཏེ་བལྟ་རིན་ཡོད་པའི་དེབ་རེ་འབྲི་ཨེ་ཐུབ་བྱེད་དགོས།
ལྷག་ཏུ་ལོ་རྒྱུས་དང་དཔྱད་རྩོམ་སྐོར་གྱི་དེབ་ཅིག་འབྲི་བར་དང་ཐོག་གནའ་དེང་གི་དཔེ་ཆ་གྲངས་མང་དང་ཆོས་ལུགས་རིས་སུ་མེད་པའི་བཀའ་བརྟེན་འགྱུར་སོགས་ཞིབ་པར་བཀླགས་ཟིན་པར་བྱེད་དགོས། དེ་ནས་ཁ་བ་གངས་ཅན་པའི་བསྟན་སྲིད་གང་ལ་ཡང་ཉམས་མྱོང་དང་ཆ་རྒྱུས་ཡོད་པའི་གཟུར་གནས་ཀྱི་མཁས་དབང་དང་ཞིབ་འཇུག་པ་ཚད་ལྡན་ལ་ཐུག་སྟེ་བཅར་འདྲི་བྱས་ནས་ཉམས་མྱོང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སེམས་སུ་བསགས་ཐུབ་ཚེ་ད་གཟོད་ཚད་ལྡན་གྱི་དེབ་འབྲི་བའི་ཆ་རྐྱེན་ཚང་མ་འཛོམས་ཡིན་ས་རེད།
དེ་མིན་མཚན་མཚོན་གྱི་ཁྱབ་མཐའ་ཙམ་ཞིག་བློ་ངོར་མེད་ཀྱིན་སྡུད་གྲྭ་རྩོམ་མཁན་སློབ་ཆེན་གྱི་དགེ་རྒན་ནང་བཞིན་དང་། མི་རྟག་པ་དང་བདག་མེད་པ་བདེན་མེད་སོགས་གསར་སྒྲུབ་ཀྱི་རིགས་པ་གཅིག་ཙམ་འགོད་པར་ཡང་རྨོངས་པ་མགོ་འཐོམ་ཅན་ཡིན་བཞིན་དུ་ད་དུང་བདེན་བཞི་མི་རྟག་བཅུ་དྲུག་དང་། ཐེག་ཆེན་དབུ་མའི་ལྟ་གྲུབ་གཙོས་པའི་ནང་ཆོས་སྐོར་ཧ་ཅང་བྱང་ཆ་ཡོད་མདོག་གིས་རིགས་ལམ་ཆག་མ་ཆག་བསྒྲིགས་ནས་བློ་དམན་པ་རྣམས་ལ་མགོ་སྐོར་བཏང་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་དེ་ཉིད་ཤོབ་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ཡིན་པའི་རྩོམ་ཉོག་གནམ་སའི་བར་ན་མི་ཤོང་བ་ས་སྤེལ་རྡོ་སྤེལ་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་རེད། རྗེ་རེད་མདའ་བས་གསུངས་པ་སྟེ། མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་ལ། །དགག་སྒྲུབ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བྱེད། །ཅེས་པ་ལྟར་ཚ་བ་མདའ་སྨྱུག་བཞིན་མཁས་པའི་ཚད་ནས་བྲིས་ན་ལྟ་བ་མཐུན་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར་གནས་ལུགས་ཉིད་བསྙད་ཚེ་ཡིད་འཇོག་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་རེད་བཞག དེ་མིན། ཡེ་ཤུ་ཆོས་སྤེལ་ཚོགས་པས་ཁོག་པ་སྦྱངས་ནས་ཆོས་ལུགས་དབྱེ་འབྱེད་བྱེད་མཁན་ཞིག་གི་དགག་པ་དེ་དམོད་པ་ཡིན་གྱི་དགག་པ་མིན་ནོ།།
གྲུབ་མཐར་ཞུགས་པའི་རབ་འབྱམས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་། གྲུབ་མཐས་བློ་ཁ་མ་བསྒྱུར་བའི་ཚད་ལྡན་གྱི་མཁས་དབང་ཡོད་དོ་ཅོག་གིས༼རྩོམ་ཉོག་དེའི་རིགས་ནི༽སྙིང་པོ་ཅི་ཡང་མེད་པར་ངོས་འཛིན་གྱིན་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་ནི། དེ་དག་ནི་ཡེ་ཤུ་ཆོས་སྤེལ་མཁན་ཡིན་པས་ན། དགག་པ་ཟེེར་བ་དེ་དག་ནི་གནས་ལུགས་ཤིག་མཐོང་ནས་བདེན་པ་གསལ་བརྗོད་ཅིག་མ་ཡིན་པར་ཁེ་ཕན་ཞིག་མཐོང་ནས་ཟ་ཕྲུག་ལངས་པས་རེད། ཡུལ་བསིལ་མོའི་ལྗོངས་སུ་ཡེ་ཤུ་ཆོས་ལུགས་དར་སྤེལ་གཏོང་གིན་ཡོད་པ་ནི་ངོ་མ་ཐབས་སྡུག་རེད།
རྒྱུ་མཚན། ང་ཚོ་ཁ་བ་གངས་ཅན་པའི་ལོ་རྒྱུས་ལ་ཕྱིར་མིག་ཅིག་བལྟས་ཡོང་དུས་དང་ཐོག་ཡུལ་ཆེན་འདི་ན་སྲིད་པ་ས་ལ་ཆགས་པ་ནས་མི་རྣམས་ཀྱིས་རང་ས་ནས་དར་བའི་ཆོས་ལུགས་གཉིས་ལ་རིམ་པར་ལོངས་སུ་སྤྱོད་ནས་ཡོང་བ་ཡིན་ཞིང་།
རྗེས་སུ་དུས་རབས་བདུན་པ་ནས་འགོ་བཟུང་ལུང་ཚན་གཞན་པའི་ཆོས་བརྒྱུད་འདི་རུ་དར་སྤེལ་བཏང་བས་ཆོས་ལུགས་དང་གྲུབ་མཐའི་ཆགས་སྡང་གིས་བོད་འདི་ཉིད་ཁ་འཐོར་དགུ་འཐོར་དུ་བཟོས་པ་རེེད། གཞན་ནས་ཁྱེར་ཡོང་བའི་ཆོས་ལུགས་དེ་ཡང་གཅིག་གི་ངོ་བོར་གནས་མ་ཐུབ་པར་དུམ་བུ་དྲུག་ཏུ་གྱུར་ནས་ནང་འཁྲུག་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པ་བྱུང་བའི་དབང་གིས་མཐའ་མར་བོད་ཁ་བའི་བསྟན་སྲིད་གྱ་ནོམ་པ་དེ་ཉིད་ཉམས་རྒུད་བྱུང་བ་དངོས་ཡོད་རེད།
གྲུབ་མཐའ་ལ་མཆོག་འཛིན་དང་ཆོས་ལུགས་ལ་སྡང་ཞུགས་དབང་གིས་ང་ཚོར་ཕམ་ཁ་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཉོས་པ་ཤེས་བཞིན་དུ་ད་དུང་། གཟའ་རོ་གཅིག་མི་ཐུབ་བཞིན། སྨྱོན་པ་གཉིས་ལ་ཁ་ཡ་མི་ཡོང་། །ཞེས་པའི་དཔེ་ལྟར། ཆོས་ལུགས་གཞན་པ་ཞིག་ནང་འདྲེན་བྱས་ཡོང་བ་ཡིན་ན་མཐར་དབུགས་ཀྱི་རྒྱུན་ཐག་ཆད་ལ་ཉེ་བའི་བོད་ཀྱི་མི་རིགས་དང་། མི་རིགས་འདིའི་སྐད་ཡིག མི་རིགས་འདི་ཡི་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་སོགས་ཀྱི་ཚེ་སྲོག་བཙན་གྱིས་གཅོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། སོམས་ཤིག་རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་ན། ང་ཡི་སེམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕ་ཡུལ་གྱི་གཞོན་སྐྱེས་ཚོ་ལོག་ལམ་དུ་མི་འགྲོ་བར་གོ་རིམ་ཡོད་པའི་ཐོག་ནས་སློབ་པ་ལམ་ལ་ཞུགས་རོགས་གྱིས་ཞེས་སྙིང་དབུས་ནས་ཞུ་བ་འབུལ་ལོ།། །།